بیانیه‌ رییس انجمن صنفی روان‌شناسان و مشاوران اعتیاد استان تهران درباره‌ی آشفته بازار این روزهای روان‌شناسی و مشاوره ,

بسمه تعالی

اساتید، دانشجویان و دانشآموختگان؛ همکاران ارجمند حوزههای آموزش، پژوهش و درمان

حتما در فضای مجازی و واقعی با بسیاری از روانشناسنمایان و مشاورنمایان در قالب روانشناسی زرد برخورد داشتهاید. حتما با وضعیت نابسامان شغلی (انتظارات نابجا به همراه بیاحترامی) و مالی (حقوقهای حتی پایینتر از دستمزد قانون کار) در دعوت به همکاریهای رشتههای خود آشنا هستید. از بیمه هم که در این حرفه خبری نیست. درب دانشگاهها هم که الحمدلله به روی همهی اقشار جهت ورود به این رشتهها باز و تعداد کثیری از دانشجویان نیز منتظر ورود به کتگوری #من_روانشناس_هستم، #از_نقطه_نظر_روانشناسانهی_من و پروفایل #پسر_یا_دختر_باید_روانشناس_باشه هستند. به نظر شما این معلولها، علتی ندارند؟ آیا این شرایط، نمیتواند معلول #فقدان_نظارت_مستمر_و_مثمر جامعهی روانشناسی و مشاوره و در سطح بعد اعضای سازمان نظام روانشناسی و مشاوره ج.ا.ا بر عملکرد این سازمان باشد؟ اصلا تا همین لحظه، یک بار قانون تشکیل سازمان را مطالعه کردهاید؟ از اهداف و وظایف آن و حقوق خود به عنوان عضو مطلع هستید؟ من با نظر مجلسیها موافق نیستم که سازمانهای نظام صنفی کارآمد نیستند. آیا این ناکارآمدی دربارهی سازمان نظام پزشکی و نظام پرستاری هم صدق میکند؟ در مورد کانون وکلا چطور؟ پس مشکل در جای دیگری است. حضرت علی (ع) میفرماید: من را با #نظارت و #نصیحت خالی از فریب، غش و خیانت #کمک کنید. این کلام نشاندهندهی اهمیت موضوع #نظارت است. نظارتی که در شکل عمومی، فسادزدایی و پاکدامنی را تقویت میکند. شهید دکتر سید محمد بهشتی معتقد به حضور و مشارکت مردمی در همهی امور است. آنچه که امروزه به عنوان community participation و تحت عنوان مشارکت مردم در نظارت اجتماعی و با عنوان رویکردهای جامع محور Initiations Community Based مطرح و شاید مهمترین پارادایم مدیریت توسعه در جهان تلقی میشود. او تصریح میکند هر فرد باید به آنچه در پیرامونش میگذرد با دقت بنگرد و اگر چیزی به نظرش میرسد بگوید، افشاگری کند، تذکر بدهد و برای اجرا به مقامات مسئول اطلاع بدهد. ایشان بر همین اساس دستگاه اطلاعاتی جمهوری اسلامی را در سراسر ایران گسترده میداند و معتقد است همه باید نقش دستگاه اطلاعاتی را در ایران ایفا کنند و این را آن نظارتی میداند که مرز ندارد. وی البته این «نظارت» را از «دخالت» تفکیک میکند و حیطهی نظارت عمومی را اطلاع دادن به مسئول مربوطه میداند و قائل به این است که اگر در جامعهای عادت شد که اگر کسی کار را انجام نمیدهد ۱۵-۱۰ نفر به او بگویند چرا کارت را خوب انجام نمیدهی، خیلی از مشکلات حل میشود. چنانچه ذکر شد این رویکرد امروزه حتی در مسایل امنیتی در جهان تجربه شده و Neighborhood Watching و Community Based security در بسیاری از کشورها تجربه شده و علاقهمندان به عنوان نمونه میتوانند به سایت www.ccp.edu که نمونههای کاربردی این پارادایم را عرضه میکند مراجعه نمایند. خب اینها حرفهای بدی نیست. کمککننده است. چرا این اتفاق و این نظارت در ابعاد و شکل و اشل کوچکتر (نظارت تخصصی) که راحتتر هم هست، در صنف ما نمیافتد؟ چرا این دغدغه برای پیشرفت خودمان و کاستن از مشکلات صنفی وجود ندارد؟ اعضای سازمان نظام روانشناسی و مشاوره دقیقا برای دریافت کدام خدمات حق عضویت میدهند؟ چرا اطلاعرسانی شفافی در خصوص ساختار جلسه مصاحبه در کمیسیونها جهت دریافت پروانه اشتغال تخصصی صورت نمیپذیرد؟ چرا مجمع عمومی در طول ۱۶ سال گذشته برگزار نشده است؟ چرا قانون اجرا نمیشود؟ چرا انتشار تعرفههای خدمات روانشناسی و مشاوره باید این قدر تأخیر داشته باشد؟ چرا تعرفهها فقط در بخشی از خدمات روانشناسی و مشاوره یعنی «جلسهی مشاوره» تحدید شده است؟ تعرفه خدمات روانشناسی اعتیاد و خدمات روانسنجی باید توسط چه سازمانی تعیین شود؟ چرا به جای بسته شدن برخی قراردادها و تفاهمنامههایی که به نظر میرسد به درد اعضای سازمان نمیخورد، اقدام عاجل و زودبازدهای برای اعضا و صنف نمیشود؟ باید مشخص شود دقیقا جز اعطای پروانه اشتغال و تأسیس مرکز، سازمان چه کار دیگری انجام میدهد. سؤالات بسیار زیادی وجود دارد که باید به یک «مطالبهگری عمومی» در اعضای سازمان بدل شود. #نظارت با #دخالت تفاوت دارد. کسی دنبال دخالت نیست، ولی کسی هم نباید #بی_خیال باشد. نظارت تک تک اعضا و مطالبهگری آنان از کاهلی در کارها و پشت گوش انداختنها جلوگیری میکند. باید بدانیم کسی که #استاد_دانشگاه خوبی در رشتههای روانشناسی و مشاوره است، لزوما #مدیر_اجرایی خوبی هم نیست. باید عملکردها مبنا قرار گیرد. من کاری با دو هدف دیگر ندارم اما تا چه میزان هدف سوم از اهداف سهگانهی مندرج در بند ۲ قانون تشکیل سازمان محقق شده است؟ یعنی حمایت از حقوق صنفی روانشناسان و مشاوران. اگر به کسی پروانه داده میشود، اگر مجوز مرکز داده میشود، آیا این فضای مجازی آشفته را نباید کنترل کرد که آن مدارک هویت قانونی و ارزش داشته باشند؟ آیا نباید با افراد بدون مجوزی که در فضای مجازی و واقعی فعالیت میکنند، برخوردهای قضایی صورت بگیرد؟ شما نگاه کنید و ببینید اگر فرد کلاهبرداری ادعای پزشک بودن داشته باشد با چه اقدامات صنفی و قضایی مواجه میشود. مسائل زیاد است مانند صف انتظار پروانه اشتغالی که بعد از ۶ سال تحصیلات آکادمیک، معلوم نیست کی به آخرش میرسیم. روانپزشکانی که زوج درمانی و خانواده درمانی میکنند، روانشناسان و مشاورانی که بدون دانش و تجربهی لازم، اصطلاحا همه کاره هستند و اصل و اساس کار تخصصی در گرایش تحصیلی را در موج غفلتها و چشمپوشیها زیر سؤال بردهاند و آنهایی که با استفاده از شماره عضویت نظام و ناآگاهی مردمی که فکر میکنند شماره عضویت همان شماره پروانه است، به فعالیت مشغولند. حتی اگر در ابتدای این یادداشت، مسئلهی اهمیت نظارت را مطرح نمیکردم از همین صغری و کبریها به چنین نتیجهای میرسیدید. نظارت عمومی و تخصصی توسط جامعه روانشناسی و مشاوره و سپس اعضای سازمان، کشتی نجات رشتههای ماست.

با آرزوی سرایت مطالبهگری و تلاش برای تغییر به نفع شما

علیرضا چهرهسا
رییس انجمن صنفی روانشناسان و مشاوران اعتیاد استان تهران